शांत राहा आणि आश्चर्यचकित व्हा

स्कॉट हबर्ड

कधीकधी, आपल्या आध्यात्मिक संघर्षांचे उत्तर आपल्या कल्पनेपेक्षा कमी आध्यात्मिक असते.

कदाचित तुम्ही आध्यात्मिक रानात चालत असाल, त्रासदायक शंकांनी ग्रस्त असाल. कदाचित काही काळापूर्वी तुमच्यावर एक मंद उदासीनता निर्माण झाली असेल. कदाचित तुम्ही अशा देशात राहता जिथे आनंद खूप दूर वाटतो.

तुमची कल्पना असेल की या आध्यात्मिक संघर्षांचे उत्तर उपाय म्हणजे आध्यात्मिक: देवाच्या वचनांना अधिक घट्ट धरून राहाणे; त्याच्याजवळ अधिक नियमितपणे जाणे; छुप्या पापांचा शोध घेणे. आणि कदाचित तुमचे बरोबर असेल. पण कदाचित तुम्हाला जॉन न्यूटन (१७२५-१८०७)चा सल्ला ऐकण्याची आवश्यकता आहे:

“कधीकधी जेव्हा चिंताग्रस्त लोक माझ्याकडे येतात, त्यांच्या आत्म्याबद्दल ते दुःखी असतात आणि त्यांना वाटते की हीच केवळ त्यांची तक्रार आहे; तेव्हा मी त्यांना विचारून आश्चर्यचकित करतो की त्यांचा कॉर्नवॉलमध्ये किंवा उत्तर स्कॉटलंडमध्ये भेटण्यासाठी कोणी मित्र नाही का; कारण मला वाटते की देशाच्या सीमेवर किंवा मित्राच्या  घरी जाण्याचा प्रवास त्यांना मी देऊ शकलेल्या सर्व सल्ल्यापेक्षा जास्त चांगले काम करू शकेल” (जॉन न्यूटनची पत्रे, ३८९).

कधीकधी, आपले आध्यात्मिक संघर्ष आपण देवाच्या वचनाकडे दुर्लक्ष केल्यामुळे नव्हे तर त्याच्या जगाकडे दुर्लक्ष केल्यामुळे होतात. आपण गॉगल घालून आयुष्यातून चाललो आहोत आणि अंधाराचे आपल्याला आश्चर्य वाटते. आपण हेडफोन्स लावून जगलो आहोत आणि आपल्याला का ऐकू येत नाही असा प्रश्न आपण विचारतो.

आपल्याला कदाचित आध्यात्मिक समस्यांना तोंड देण्याची गरज असेल. परंतु आपला पहिला उपाय कदाचित हा असू शकतो: डोळे आणि कान उघडा आणि देवाने बनवलेल्या जगाबद्दल विस्मित व्हा.

आश्चर्य कुठे मरते

आश्चर्य म्हणजे, मी देवाच्या निर्मितीची डोळे विस्फारून केलेली जाणीव.  जी आपल्याला स्तब्ध करते, स्वतःला विसरायला लावते  आणि आनंदाला उधाण आणते. असे आश्चर्य काळजी शांत करते आणि भक्ती जागृत करते. ते सामान्य क्षणांना सोनेरी करते आणि रोजच्या श्रमांचा सन्मान करते. ते सावरून घेते आणि शांत करते, आठवण करून देते आणि पुन्हा भरून टाकते करते, गद्याला कविता जोडते. एक छोटेसे आश्चर्य देखील आत्म्यासाठी चमत्कार करू शकते.

पण आपल्यापैकी काही जण क्वचितच या आश्चर्याच्या खिडकीतून पाहतात. कारण इतर आकर्षणांमुळे आपले लक्ष  विचलित होते –  ते हृदयाला आणि मनाला खूपच कमी आनंद देत असले तरी.

कदाचित दोन गोष्टी आपले लक्ष वेधून घेतात.

पहिली गोष्ट तशी नवलाईची नाही. सरासरीने, आपण दिवसातून सुमारे दोनशे वेळा किंवा जागृत अवस्थेत  दर पाच मिनिटांतून एकदा आपले फोन तपासतो. निकोलस कार लिहितात, “स्मार्टफोनच्या मदतीने मानवजातीने जगातील सर्वात मनोरंजक गोष्ट निर्माण करण्यात यश मिळवले आहे.” परंतु या “सर्वात मनोरंजक गोष्टी” मध्ये वास्तविक जगाला निरस बनवण्याचा एक मार्ग आहे. स्मार्टफोनच्या तेजात जीवन निस्तेज दिसते.

तथापि, तुमचे आश्चर्य गमावण्यासाठी तुम्हाला तुमच्या फोनचे केवळ व्यसन लागण्याची गरज नाही. आणखी एक नवल अनेकांना आकर्षित करते आणि खूप काळ टिकवून ठेवते. काहींनी त्याला आधुनिक जगाचा “आसुरी हल्ला” म्हटले आहे;  काहींनी त्याला “उत्पादकता आणि कार्यक्षमतेचा पंथ” म्हटले आहे. आपल्यापैकी अनेकांना खरोखर गोष्टी पूर्ण करणे – आणि त्या जलद करणे आवडते.

सर्जनशील देवाच्या प्रतिमेत बनवलेल्या लोकांना उत्पादकतेचे महत्त्व असले पाहिजे. परंतु “उत्पादकतेचा पंथ” हे काहीतरी वेगळे आहे. या पंथाने आकार घेतलेल्यांना फक्त गोष्टी पूर्ण करणे आवडत नाही; त्यांना गोष्टी पूर्ण न करणे आवडत नाही. आणि म्हणून त्यांच्याकडे स्तब्धता आणि शांतता, मनन आणि आश्चर्य यासाठी कमी धीर आहे. उत्पादकता नसणे हे त्यांना असह्य वाटते.

तर मग, फोन आणि कामांची यादी, मनोरंजन आणि कार्यक्षमता, डिजिटल हल्ला आणि गर्दी – बहुतेकदा, हे असे शत्रू असतात जे आपले आश्चर्य चोरून घेतात..

मग आपण कसे पाहावे?

जरी तुम्हाला माहीत आहे की हे शत्रू तुमच्याकडून काय घेतात, तरी त्यांना प्रतिकार करणे देखील कठीण आहे, डिजिटल पर्वताच्या तुलनेत – किंवा आपण पूर्ण करू इच्छित असलेल्या कामाच्या पर्वताच्या तुलनेत खऱ्या पर्वताचे दृश्य कंटाळवाणे वाटू शकते. आश्चर्य पुन्हा मिळवण्यासाठी प्रयत्न करावे लागतात. “जे काही सत्य, जे काही आदर णीय, जे काही न्याय्य, जे काही शुद्ध, जे काही प्रशंसनीय, जे काही श्रवणीय, जो काही सद्‍गुण, जी काही स्तुती, त्यांचे मनन करा” (फिलिप्पै ४:८) यासाठी आपल्या दृष्टिकोनाची पुनर्रचना करताना आपली वळवळती बोटे स्थिर करण्याची आणि कधी न पाहिलेल्या चौकटींचे दृश्य पाहण्याची तयारी लागते.

उत्पत्ती १:१–२:३ मधील देवाच्या सर्जनशील नमुन्यापासून घेतलेल्या दोन सवयींपासून मला मदत मिळते: दररोज देवाच्या जगाकडे पहा आणि त्याला चांगले म्हणा. देवाच्या जगात आठवड्यातून एकदा विश्रांती घ्या आणि ताजेतवाने व्हा.

दररोज लक्ष देणे

सवय १: दररोज किमान एकदा, देवाने केलेल्या चमत्कारांपैकी एकाकडे उपस्थित राहा – खरोखर लक्ष द्या.

ही पहिली सवय क्लाइड किल्बीच्या “मानसिक आरोग्याच्या साधनांमधून” उधार घेतली आहे, जिथे तो अधिक स्पष्टपणे सांगतो: “मी माझे डोळे आणि कान उघडेन. दररोज एकदा मी फक्त झाडाकडे, फुलाकडे, ढगाकडे किंवा एखाद्या व्यक्तीकडे पाहीन. त्यानंतर मी ते काय आहेत हे विचारण्याची अजिबात फिकीर करणार नाही तर फक्त ते आहेत याचा आनंद घेईन.”

दिवसातून किमान एकदा. दुसऱ्या शब्दांत, काहीतरी मनोरंजन न करणारे आणि उत्पादन न करणारे शोधा. एखादे फूल जे केवळ धीराने सूर्याखाली त्याचे सौंदर्य उलगडते. अकार्यक्षमतेच्या अस्वस्थतेतून बाहेर पडा आणि मंद व्हा. पहा. ऐका. लक्ष द्या. देवाने निर्माण केलेल्या एखाद्या गोष्टीचा विचार करा आणि त्याने ते शब्दाद्वारे अस्तित्वात आणले याचा “आनंद करा”.

बायबलच्या लेखकांनी दाखवल्याप्रमाणे, आपल्याला निवडण्यासाठी चमत्कारांची कमतरता नाही. सूर्य आनंदाचे एक कारण देतो (स्तोत्र १९:१-६); कीटक दुसरे कारण देतात (नीतिसूत्रे ३०:२८). सौम्य पाऊस एक प्रकारचे सौंदर्य दाखवतो (स्तोत्र १०४:१३); वादळी वारे असेच एक दाखवतात (स्तोत्र १४८:८). आपल्याला देवाच्या जगात अवर्णनीय विविधता आढळते – मेंढ्या ते शार्क, कानाची पाळी, गांडुळे, झाडाच्या खोडावरची वर्तुळे  ते गुरु या ग्रहाभोवतीच्या वलये – परंतु ते सर्व “चांगले” असलेल्या देवाचे वैभवात भाग घेतात (उत्पत्ती १:१०, १२, १८, २१, २५, ३१).

आणि जर आपल्यासाठी आश्चर्याच्या वस्तू अनेक असतील तर त्यांचे निरीक्षण करण्याची साधने देखील अनेक आहेत. देवाची सर्जनशीलता आणखी सर्जनशीलतेला आमंत्रित करते. कदाचित तुम्ही ज्या गोष्टीचे निरीक्षण करता त्याबद्दल दररोज फक्त एक किंवा दोन ओळीची नोंद करा. किंवा  एक साधी कविता लिहा. किंवा शांत क्षण (वाट पाहणे किंवा चालणे) पुन्हा मिळवा. किंवा  दुपारी तुमचे पाच मिनिटांचे पवित्रस्थान बांधा जिथे तुम्ही फक्त बसाल, प्रार्थना कराल आणि पाहाल.

उत्पत्ती १ मध्ये, आपल्या देवाने त्याच्या शब्दांनी बनवलेल्या जगात दररोज आनंद घेतला. तर “चांगल्या” प्रतिसादाने तुम्ही स्वतःचे दिवस का सजवू नये?

साप्ताहिक ताजेतवानेपणा

सवय २: दर आठवड्याला, देवाच्या जगाच्या चमत्कारांमध्ये हरवून जाण्यासाठी बराच वेळ बाजूला ठेवा.

वर सांगितल्याप्रमाणे दररोज लक्ष देणे आपल्याला आनंदित करते आणि आपल्याला आपल्या स्क्रीनकडे आणि आपल्या कामांकडे थोडे अधिक मुक्तपणे परत पाठवते. परंतु आपले आत्मे आश्चर्याच्या अशा तुकड्यापेक्षा काहीतरी अधिक मागतात. आपल्याला गाण्याच्या लकेरीपेक्षा अधिक ऐकायचे आहे, कॅनव्हासच्या फक्त एका कोपऱ्यापेक्षा जास्त पहायचे आहे. आपल्याला देवाच्या जगाच्या चमत्कारांकडे इतके जास्त लक्ष  द्यायचे आहे की आपण त्यात हरवून जाऊ.

शास्त्रवचनातील निर्मितीच्या उत्सवांमध्ये केवळ लक्ष देण्याचेच नव्हे तर विस्तारित लक्ष देण्याचे गुण आहेत. नीतिसूत्रे ३०:२४-२८ मध्ये, ज्ञानी माणसाला लहान प्राण्यांबद्दल असलेली कदर खूपच मोठी आहे. आपल्या प्रभू येशूने सृष्टीमध्ये असाच धीराने आनंद दाखवला. त्याला वाऱ्याचे मार्ग आणि आकाशातील चिन्हे माहीत होती (योहान ३:८; मत्तय १६:२-३); तो शलमोनापेक्षाही मोठे वैभव पाहण्याच्या जाणीवेने रानफुलांसमोर बसला (मत्तय ६:२८-२९). शहाण्यांना अशा विस्मयाची कदर आहे; त्यांना हे देखील माहीत आहे की विस्मयाला वेळ लागू शकतो.

आपल्यापैकी काहींना कमी विस्मय वाटतो कारण आपण संपूर्ण दिवस किंवा अगदी दुपारी सुद्धा, फोन शांत, कॅलेंडर बाजूला आणि करण्याच्या कामांची यादी रिकामी ठेवून चालत नाही. आपण क्वचितच निर्मिती करण्यासाठी किंवा आपल्या सभोवतालच्या लोकांना दिवसाचा आराखडा आखू देतो. आणि म्हणून घराजवळील रस्ते आपण तुडवलेले नसतात, सर्वोत्तम पुस्तके न वाचलेली राहतात, शांत पक्ष्यांचे गाणे ऐकले जात नाही, स्वादिष्ट पण क्लिष्ट पाकक्रिया न बनवलेल्या राहतात आणि आपल्या स्वतःच्या घरात देवाला न पहिल्याने विस्मय केला जात नाही.

.सृष्टीत आणि त्याच्या जुन्या करारातील लोकांमध्ये, देवाने सात दिवसांतून एक दिवस बाकीच्यांसाठी वेगळा ठेवला आहे, ज्यामुळे आश्चर्यासाठी जागा राहते. जरी ख्रिस्ती लोक जुन्या कराराचा शब्बाथ पाळण्यास बांधील नसले तरी, देवाचा मूळ ‘सहा-एक’ हा नमुना अजूनही सुज्ञतेचा आहे. आपल्याला अशा प्रकारच्या लयीची आवश्यकता आहे जी आपल्यातील सर्वात खोल भागांना ताजेतवाने करेल.

आश्चर्यचकित होणारे आणि उपासक

स्तोत्र १४८ मध्ये, स्तोत्रकर्त्याचे विचार एका अद्भुत नमुन्याचे अनुसरण करतात: मनन करताना तो, आकाश, पृथ्वी, समुद्र आणि मानव; म्हणजे दिवस ४ ते दिवस ६ मधील देवाच्या निर्मितीच्या कार्याचे अनुसरण करतो (उत्पत्ती १:१४-३१). तो कागदावर बोट ठेवतो आणि त्याच्या पित्याच्या रेषांचा मागोवा घेतो. देवाच्या मूळ आनंदात त्याचे सृष्टीतील “चांगले” आणि “खूप चांगले” जोडण्याचा प्रयत्न करतो.

दुसऱ्या शब्दात, तो प्रथम आश्चर्यचकित होणारा नाही तर तो एक उपासक आहे. श्वास रोखून तो झाडे, ढग, गायी, गवत, वादळे, जहाजे, हास्य, तारे, प्रवाह पाहतो आणि म्हणतो, “केवळ त्याचेच नाव उच्च आहे” (स्तोत्र १४८:१३). जगातील असंख्य चमत्कार एकाच सहीसह येतात. देवाने सर्व चांगल्या गोष्टींमध्ये त्याचे नाव लिहिले आहे.

कदाचित, तुमच्या आध्यात्मिक संघर्षाचे उत्तर तुम्ही विचार केल्यापेक्षा कमी आध्यात्मिक असेल. आणि कदाचित उत्पत्ती १ चा देव तुम्हाला केवळ त्याच्या वचनाद्वारेच नव्हे तर त्याच्या जगातून, दररोज आणि आठवड्याला त्याच्यामध्ये आनंद करण्यासाठी बोलावत असेल.